Overgave
Afgelopen weken bracht ik twee levensgrote beelden van Magdalena/mezelf naar het bos van landgoed ‘t Soete Zod. Mijn intentie was om de beelden daar te bakken in een papieroven.
Magdalena I – het eerste levensgrote zelfportret dat ik ooit maakte – brak al bij de eerste hobbel toen we haar op het vlot zette om naar het bos te varen. Ik heb gehuild, gevloekt en geschreeuwd. Terwijl ik snikkend op het vlot stond voelde ik dat het tijd was om haar los te laten. Ze staat nu op een beschutte plek in het bos. Daar zal ze door de regen, zon en wind langzaam weer oplossen tot zachte klei en stof. Daar wordt ze weer opgenomen in de aarde. Ze doet me denken aan Gaia, moeder aarde in een eindeloze cyclus.
Magdalena II – kwam heelhuids aan in het bos. Ik bouwde een grote papieroven rond haar om haar te bakken. Tijdens het droogproces schoot er – ondanks mijn voorzichtigheid – een vonk naar binnen en laaide het vuur onstuimig en snel op. Ik probeerde de oven nog te temperen door alle zuurstof af te sluiten, maar ze liet zich niet meer stoppen.
Overgave. Ik waakte bij het vuur en gaf me over. De volgende ochtend vond ik haar. Magnifiek gebroken, schitterend, verwoest. Ze doet me denken aan Kali, oerkracht die ruimte maakt.
Beide beelden van Magdalena ontroeren en verwarren me. Ze stellen vragen bij hoe de godin zichtbaar wil worden. Vragen over mijn werk, over wat een beeld is, wat kunst is, over wat van waarde is.
Opeens was er een gesprek
Opeens was er een gesprek.
Dit Hemelvaartweekend hield ik Open Atelier. Ik schilderde een grote witte cirkel op de grond, zette Gaia – l’Origine du monde in het midden en legde er kussens om heen. Toen ik donderdagochtend de laatste hand legde aan de inrichting, waren er al best veel mensen op het terrein. Daardoor ontstond het idee om de tentoonstelling te openen.
Ik nodigde iedereen uit om rond Gaia te komen zitten. Schutterend kwamen ze dichterbij. Toen las ik de tekst voor van Inge Vrij die ze schreef over wat ze voelde toen ze het beeld voor het eerst zag. Daarna vroeg ik aan iedereen om ook iets te schrijven en ook iets voor te lezen. Een kwetsbare uitwisseling werd het. Het verdere weekend nodigde ik steeds kleine groepjes bezoekers uit in de kring rond Gaia.
En zo ontstaan er kleine, maar bijzondere gesprekken:
Iemand vraagt zich af waarom het beeld zo schokkend is. Er wordt schaamte uitgesproken. Een jonge vrouw deelt een vroege herinnering over hoe ze als klein meisje gemaand werd om ‘netjes te zitten met de benen bij elkaar’. Een man vertelt over hoe geschokt hij was toen hij ontdekte dat een aantal Somalische meiden met wie hij werkt, zelf graag besneden wilden worden. Een vrouw kijkt verwonderd naar de bollende buik die vrij hangt en waar Gaia naar lijkt te glimlachen. Een man benoemd met tranen in zijn ogen de disbalans tussen het mannelijke en vrouwelijke. Iemand zegt met een grote glimlach, ‘we zijn gebroken en heel, we mogen zijn die we zijn’.
Stil ben ik er van, en dankbaar.
Wat heb ik nou eigenlijk gemaakt?
Wat heb ik nou eigenlijk gemaakt? Deze vraag draag ik sinds de stook van Gaia - L'Origine du monde met me mee. En er zijn veel verschillende antwoorden op. Ik maakte een beeld, dat stuk ging en nu weer heel is. Ik maakte een ritueel, waarin ik Gaia naar het bos bracht...
Gaia weer heel
Gaia is weer heel! Sinds haar stook lag ze al een tijd in brokstukken in mijn atelier. Ik deed wat lijmproeven en rommelde met de scherven. Langzaam ontstonden er gedachten over 'hoe ze het beste weer in elkaar' en 'hoe de zware delen gestut'. Maar ik treuzelde,...