Performatieve stook / Sculptuur
Chamotteklei en vuur
b 95 cm x d 90 cm x h 82 cm
Vandaag tref ik voorbereidingen om een oven te bouwen. De komende week gaat Gaia; l’Origine du monde door het vuur. Dit zelfportret ontstond uit mijn verwondering over het leven zelf. Het leven dat ik bèn en leef. Het leven dat ik voorbreng.
Veel woorden voor haar heb ik nog niet. Misschien ontstaan die de komende dagen als ik bij haar vuur waak.
Omdat het stoken dag en nacht door zal gaan heb ik Mara van Hoek gevraagd me te assisteren. Zij blijft de hele week aan mijn zijde.
Ik bracht Gaia op een vlot naar de plek waar ik haar oven ga bouwen in het bos. De grond is te drassig en Gaia te zwaar om over land te gaan.
Vandaag zijn we gestart met het maken van de oven voor Gaia. Van wilgentenen en leem. Door de regen moesten we eerder stoppen dan gehoopt. Morgen met frisse moed verder.
Het was een pittige dag vandaag. Het werk vordert langzaam.
Ja! De eerste kooltjes liggen in de oven. Het drogen is begonnen. Morgen de schoorsteen afmaken.
Vandaag maakten we de oven af! Ik nam de middag vrij om uit te rusten terwijl Mara met een heel klein vuurtje de oven alvast een beetje liet drogen.
Het blijkt een rustdag te zijn vandaag. Toen gisteren de eerste laag op de oven helemaal af was veranderde de energie. Het gestaag buffelen vertraagde. Ik voelde mijn moeheid.
In mijn hoofd maakte ik berekeningen over het drogen en bakken. Hoeveel uren, hoeveel dagen. De afgelopen week plande Mara en ik allebei vrij in de veronderstelling dat het werk vandaag gedaan zou zijn. Maar zo is het niet. Het werk aan Gaia’s vuur heeft haar eigen tempo.
Langzaam ontstaat er meer ruimte en rust in hoe we nu verder gaan. Komende week gaan Mara en ik de buitenwereld in, onze andere afspraken nakomen. Ondertussen drogen we de oven en Gaia heel langzaam. Om vanaf volgend weekend het vuur op te stoken. Vanaf maandag echt bakken denk ik nu. Tenzij het anders wordt, omdat het weer… of het droogproces… of iets anders…
Het voelt nu als een zwangerschap. Gaia wacht in haar bol tot het tijd is om op te gloeien. Wij gaan de buitenwereld in wetende dat zij daar wacht.
De afgelopen dagen heeft Mara de oven met een heel klein vuurtje gedroogd. Ik had elders verplichtingen.
Vandaag was ik zelf weer bij de oven en stookte haar op naar 150 graden. Langzaam drogen zowel de oven als Gaia.
Vanochtend kon ik voordat ik het vuur weer aanstak in de oven kijken.
Na de storm van maandag kon ik gisteren het vuur weer aansteken. De oven voelt steeds droger. Als er geen waterdamp meer uit de schoorsteen komt mag het vuur oplaaien. Ik hoop dat dat vandaag zal zijn.
In de middag van 2 februari was de oven van Gaia eindelijk droog en konden we haar verder opstoken. Heel langzaam vergroten we het vuur. De oven wordt warmer en warmer.
Als de oven tussen de 500 en 600 graden is hoor ik een bonk. Beweging in de oven. Mijn buik knijpt samen. Ik weet ze is gebroken. Liggend op mijn buik probeer ik achter het vuur te kijken wat er is gebeurd.
Als de vlammen even wat kleiner zijn en het beeld gloeit in haar oven zie ik het. Haar hoofd is naar voren gevallen. Het ligt tussen haar voeten. Iemand die het stookproces in de Signalgroep volgt, zegt ‘Ze heeft het in haar schoot gelegd’.
Ik besluit door te stoken.
Het vuur laait boven de 800 graden en schreeuw om meer en meer hout. Als ik een nieuwe kruiwagen hout ga halen kom ik even los van het vuur en dringt de breuk van Gaia beter tot mij door. Ik wil haar plakken voel ik heel sterk. Al haar scherven weer aan elkaar zetten. Dat resoneert ook met wat Inge Vrij over dit beeld schreef. Onschuld, die beschadigd is en kwijtgeraakt, die weer geheeld mag worden.
Als het vuur urenlang vol heeft geraasd gaan we slapen.
Vanochtend gingen we kijken bij de oven. Als we op een paar meter afstand staan horen we een plof. Er valt een gat in het ovendak. Gaia zit vol in het licht. Haar hoofd in haar schoot. Haar romp stevig op de grond. Beschadigd, gebroken en toch zo mooi.
Ik voel me geroerd en ongelooflijk blij. Wat ik zelf ook best wel gekkig vind voor iemand die net haar beeld in stukken heeft gebakken.
Op een andere laag lijkt alles te kloppen. Ik heb ontzettend veel zin om de stukken van Gaia weer liefdevol aan elkaar te zetten. Het voelt zo passen bij de thematiek van het beeld.
We brengen alle kleine stukken te voet terug naar het atelier. De voeten, armen, benen en het hoofd. De romp gaat terug zoals ze gekomen is, op het vlot.
Nu is ze in delen terug in mijn atelier en wacht totdat ik haar weer in elkaar zet.
Gaia is weer heel! Sinds haar stook lag ze al een tijd in brokstukken in mijn atelier. Ik deed wat lijmproeven en rommelde met de scherven. Langzaam ontstonden er gedachten over 'hoe ze het beste weer in elkaar' en 'hoe de zware delen gestut'. Maar ik treuzelde,...
